Nawozy organiczne to naturalna, a zarazem bardzo efektywna forma nawożenia. Warto wykorzystać je w przydomowych ogródkach, aby zapewnić sobie obfite, a jednocześnie wartościowe i bezpieczne dla naszego zdrowia zbiory. Oto 3 ekologiczne nawozy, powinny znaleźć się w każdym przydomowym ogródku.
Nawóz organiczny czym jest?
Nawóz to produkt, który dostarcza roślinom substancji odżywczych, a także zwiększa żyzność gleby. W zależności od potrzeb i rodzaju nawozu może być on stosowany doglebowo lub dolistnie. W praktyce przekłada się to na prawidłowy wzrost roślin i zwiększenie naszych plonów. Ze względu na skład można wyróżnić:
- nawozy mineralne (produkowane na drodze przemian fizycznych lub chemicznych, czy też przerobu surowców mineralnych takich jak. wapń, magnez, potas, fosfor itd.)
- nawozy organiczne
- nawozy organiczno — mineralne (mieszanina nawozu organicznego i mineralnego).
Nawóz organiczny, nazywany także nawozem ekologicznym lub naturalnym składa się z substancji pochodzenia naturalnego tj. odchody zwierzęce, odpady roślinne, czy wybrane odpady wytworzone w gospodarstwie domowym.
Nawozy organiczne zawierają zazwyczaj węgiel organiczny, azot, fosfor i potas, które są niezbędne dla wzrostu roślin. Mogą być one stosowane w postaci obornika, kompostu, a także jako produkty uboczne z hodowli zwierząt lub przetwarzania żywności, takie jak mączka z kości, mączka rybna, osad ściekowy, czy też zielona masa roślinna.
W przeciwieństwie do nawozów mineralnych nawozy ekologiczne powoli uwalniają składniki odżywcze, co oznacza, że są one bardziej zrównoważone dla środowiska i nie wpływają negatywnie na glebę — wręcz przeciwnie, poprawiają jej strukturę, zwiększają wilgotność, a także wpływają na rozwój pożytecznych mikroorganizmów.
Jaki nawóz organiczny pod warzywa?
W przydomowych ogródkach warzywnych najczęściej stosuje się kompost lub obornik. Wynika to głównie ze względu na ich skuteczność, a także dostępność. Są to dwa nawozy organiczne, które można w łatwy sposób wyprodukować lub bez problemu kupić w sklepie ogrodniczym.
Najefektywniejszy, a zarazem najbezpieczniejszy z nawozów organicznych to kompost, którym nie da się przenawozić gleby i roślin. Stąd jest on polecany zwłaszcza początkującym ogrodnikom, którzy nie mają jeszcze doświadczenia z nawożeniem roślin. Obornik z kolei musi być stosowany w odpowiednim stężeniu, gdyż jego nadmiar może wstrzymać prawidłowy wzrost rośliny. Nie jest to także nawóz polecany do corocznego zasilania gleby.
Od kilku lat dużą popularnością cieszy się także hummus, czyli nawóz wytwarzany przez dżdżownice, czy też domowe gnojówki produkowane z różnych roślin np. pokrzywy lub mniszka lekarskiego. Ponieważ mają one formę płynną, można stosować je zarówno doglebowo, jak i dolistnie.
Rodzaje nawozów organicznych:
- Obornik — pochodzi z odchodów zwierząt hodowlanych (np. krowy, konie, owce). Jest bogaty w azot, fosfor i potas oraz mikroelementy.
- Kompost — powstaje z rozkładających się resztek roślinnych i zwierzęcych. Jest bogaty w składniki odżywcze oraz mikroorganizmy, które poprawiają jakość gleby.
- Mączka rybna. Jest bogata w azot, fosfor i potas oraz mikroelementy, takie jak cynk, miedź i żelazo.
- Guano — pochodzi z odchodów ptaków morskich. Jest bogaty w azot, fosfor i potas, a także w mikroelementy takie jak wapń i magnez.
- Biohummus — powstaje z rozkładających się resztek roślinnych i zwierzęcych przetwarzanych przez dżdżownice. Jest bogaty w składniki odżywcze oraz mikroorganizmy, które poprawiają jakość gleby.
- Osad ściekowy — pochodzi z oczyszczalni ścieków. Jest bogaty w składniki odżywcze, ale należy go stosować ostrożnie ze względu na możliwość zanieczyszczenia gleby i wody.
- Pył wapienny — pochodzi z przemysłu wapienniczego. Jest bogaty w wapń i magnez oraz ma właściwości zmiękczające glebę i regulujące pH.
Kompost
Kompost to bezpieczny i bogaty w składniki nawóz, który bez większego problemu możemy wyprodukować samodzielnie z resztek roślin, czy też niektórych odpadów kuchennych. Do przygotowania kompostu konieczne jest założenie kompostownika. Do tego celu najlepiej wykorzystać plastikowy kompostownik, w którym będziemy kolejno układać warstwy odpadów brązowych i zielonych.
Więcej o kompostowaniu przeczytasz tutaj
Jak nawozić kompostem?
Nawożenie kompostem odbywa się doglebowo. Oznacza to, że kompost należy w odpowiednim momencie przemieszać z ziemią. Dojrzały kompost najlepiej jesienią przekopać z ziemią (na około 30 cm). W przypadku, gdy posiadamy świeży kompost, który jeszcze nie dojrzał, możemy rozsypać go na glebie i przekopać wiosną, przed zasiewami.
Obornik
Obornik to naturalny nawóz, który zawiera wszystkie niezbędne substancje odżywcze dla rośliny. W rolnictwie i ogrodnictwie stosuje się obornik świeży, przekompostowany lub suszony w formie granulek.
Obornik pochodzi z odchodów zwierząt hodowlanych. Wyróżnia się kilka rodzajów obornika, w zależności od gatunku zwierząt oraz sposobu jego przechowywania i przetwarzania:
- Obornik krowi. Ze względu na duże ilości azotu, fosforu i potasu, stosowany jest często do nawożenia roślin warzywnych i sadowniczych, takich jak kapusta, pomidory, jabłonie czy brzoskwinie.
- Obornik koński. Jest bogaty w azot, fosfor i potas oraz mikroelementy. Stosowany przede wszystkim do nawożenia roślin ozdobnych, takich jak róże, lilie czy trawy ozdobne, a także do uprawy ziemniaków i warzyw liściowych, takich jak sałata i szpinak.
- Obornik wieprzowy. Bogaty w azot, fosfor i potas oraz mikroelementy. Ze względu na swoją wysoką zawartość fosforu, jest szczególnie odpowiedni do uprawy roślin strączkowych, takich jak fasola czy groch, a także do nawożenia kukurydzy i roślin pastewnych.
- Obornik drobiowy. Bogaty w azot, fosfor i potas oraz mikroelementy. Ze względu na zawartość dużej ilości azotu, stosowany jest głównie do nawożenia roślin uprawnych, takich jak zboża, rzepak, buraki czy warzywa korzeniowe.
- Kompostowany obornik. Został poddany procesowi kompostowania, czyli rozkładu w warunkach tlenowych. Dzięki temu procesowi staje się on bardziej przyswajalny dla roślin, a także pozbawiony bakterii i patogenów.
- Suchy obornik. Odwodniony obornik, który może być stosowany jako substrat do uprawy grzybów, na przykład pieczarki.
Jak nawozić obornikiem?
Nawożenie obornikiem musi być przeprowadzone w odpowiednim czasie i z właściwą intensywnością. Świeży obornik należy stosować raz na 4 lata, w przypadku gleb ciężkich oraz raz na 2-3 lata w przypadku gleb lekkich. Zabieg ten wykonujemy jesienią, ponieważ nawóz musi się rozłożyć jeszcze zanim zasiejemy rośliny. Świeżego kompostownika nie stosujemy na grządkach, na których aktualnie rosną rośliny. Wyjątek stanowi suszony obornik, który może być stosowany pod rośliny w trakcie ich wegetacji.
Gnojówka z pokrzyw
Gnojówka z pokrzywy jest cennym źródłem składników odżywczych takich jak azot, fosfor, potas, magnez, wapń oraz mikroelementy. Posiada także właściwości stymulujące wzrost i wzmacniające naturalną odporność na choroby i szkodniki. Może być stosowana doglebowo i dolistnie do różnych rodzajów upraw, takich jak warzywa, owoce, zioła, krzewy owocowe czy rośliny ozdobne.
Gnojówka z pokrzywy może być również pomocna w walce z niektórymi chorobami i szkodnikami roślin. Zawiera związki, które mogą działać odstraszająco na mszyce i przędziorki, a także zapobiegać chorobom takim jak mączniak, rdza, czy zaraza ziemniaczana.
Jak wykonać gnojówkę z pokrzywy?
Sporządzenie gnojówki z pokrzyw nie jest trudne. Do jej wykonania potrzebujemy świeżych, młodych liści pokrzywy oraz odpowiedniej ilości wody — na 1 kg pokrzywy używamy 10 l wody. Do domowych oprysków najlepiej wykorzystać deszczówkę, która można zebrać za pomocą ogrodowej deszczownicy.
Pokrzywę płuczemy, a następnie umieszczamy w dużym plastikowym pojemniku lub beczce i zalewamy wodą. Mieszaninę przykrywamy gazą, tak aby zapewnić jej dostęp do tlenu i jednocześnie zabezpieczyć przed owadami. Co kilka dni należy przemieszać zawartość zbiornika. Gnojówka jest gotowa zazwyczaj po około 14 dniach. Po tym czasie powinna zmienić kolor na ciemniejszy, a na jej powierzchni nie będzie już piany.
Nawożenie gnojówką z pokrzywy
Gnojówkę z pokrzywy można stosować na kilka sposobów, w zależności od potrzeb i typu roślin. Zwykle zaleca się, aby stosować ją raz na 2-4 tygodnie, w zależności od potrzeb i reakcji roślin na nawóz.
Gnojówkę z pokrzywy możemy stosować:
- W formie roztworu do podlewania — rozcieńczamy wodą w proporcji 1:10 lub 1:20 i używamy do podlewania.
- Jako dodatek do kompostu — wzbogaca go w składniki odżywcze i przyspieszenie procesu kompostowania.
- W formie oprysku — rozcieńczony roztwór gnojówki z pokrzywy można również stosować jako oprysk do roślin, zwłaszcza w przypadku walki z chorobami i szkodnikami.
- Jako nawóz dolistny — może być również stosowana jako nawóz dolistny, poprzez rozpylenie roztworu na liście roślin. Ten sposób aplikacji pozwala na szybsze i skuteczniejsze wchłanianie składników odżywczych przez rośliny. Warto wiedzieć, że choć nawożenie dolistne jest uważane za mniej efektywne, to w przypadku azotu wykazuje ono większą przyswajalność, niż doglebowe nawożenie azotem.
